زعفران ادویه‌ای که به صورت گسترده و محبوب در غذاهای ایرانیان، عربیان، هندیان و اروپاییان مورد استفاده قرار می‌گیرد علی رغم گران بودن آن که به عنوان گرانترین ادویه جهان شناخته می‌شود به علت طعم بی نظیر آن همواره خریداری شده و مصرف می‌شود این ادویه هم به صورت نخ‌های قرمز و زرد که تلفیق آنها رنگ نارنجی خوشرنگی به دست می‌دهد فروخته می‌شوند و هم به صورت پودر شده. زعفران گیاهی بومی در آسیا است یعنی خاستگاه و جایگاه اصلی رشد و پرورش آن مربوط به کشورهای آسیایی است و بیشتر تولید و صادرات این محصول از طریق کشورهای آسیایی صورت می‌گیرد.
این ادویه خوش رنگ نه تنها در غذاها بلکه در صنایعی مانند عطرسازی و دارو و رنگ و همچنین طعم دهنده نوشیدنی‌ها نیز نقش پررنگی دارد شکل ظاهری گلهای زعفران را می‌توان به یک شیپور یا بلندگو تشبیه کرد که نخ‌هایی به رنگ قرمز نارنجی در بین آن جای گرفته است. گل زعفران اگر در روزی که شکوفه می‌دهد و باز می‌شود زعفران آن چیده نشود به سرعت پژمرده می‌شود و قابل استفاده نخواهد بود همچنین زعفران به دست آمده از هر گل بسیار ناچیز است و شیوه چیدن نخ‌های زعفران به دقت بسیار زیادی نیاز دارد و در واقع این کار با حساسیت زیادی صورت می‌گیرد.
مجموعه این عوامل می‌تواند از دلایل قیمت گزاف این طلای سرخ رنگ باشد. این چاشنی به قدری حائز اهمیت است که هنگام چیدن آن هیچ کدام از افراد حق ندارند از عطر و آرایش استفاده کنند زیرا سرایت کوچکترین بو به آن در محل جمع‌آوری ممکن است عطر و طعم زعفران را دستخوش تغییر کند. طعم زعفران را نمی‌توان به چیزی تشبیه کرد اما گفته می‌شود ساختار بیولوژیکی آن مانند وانیل است که باعث می‌شود عملکرد آن نیز شباهت به وانیل داشته باشد.
انواع مهم زعفران
زعفران ایرانی: ایرانیان برای کشت زعفران به صورت طبیعی عمل می‌کنند و محصول به دست آمده عاری از مواد شیمیایی و آفات و سموم است و در حقیقت سرگل همه زعفران‌ها است یعنی با کیفیت‌ترین نوع زعفران در جهان شناخته می‌شود. زعفران‌های ایرانی به دست آمده از قسمت کلاله قرمز رنگ گل زعفران هستند یعنی بیشترین قسمت به دست آمده زعفران ایرانی مربوط به این قسمت است که این قسمت بیشترین طعم و رایحه را دارد پس زعفران ایرانی شاهکار زعفران‌ها است.
زعفران اسپانیایی: این نوع زعفران نیز عطر و طعمی دلنشین دارد که عطر آن می‌تواند شبیه ترکیب بویی از بنفشه و عسل باشد که حس آرامش و خواب آلودگی به انسان القا می‌کند.
زعفران یونانی: عطر آن مانند عطر زعفران اسپانیایی ترکیب بویی از بنفشه و عسل است با این تفاوت که بوی عسلی آن بیشتر به مشام می‌رسد.
تقلب در تشخیص زعفران
گیاهی به نام گلرنگ وجود دارد که به دلیل رنگ زرد گلهای آن برخی افراد سودجو پودر این گلها را زعفران معرفی می‌کنند در صورتی که تنها رنگ آن به زعفران شباهت دارد و عاری از هرگونه عطر و طعمی است که مخصوص زعفران باشد.
زردچوبه یا همان زعفران هندی ادویه دیگری است که فروشندگان قصد جا زدن آن به عنوان زعفران را دارند به این صورت که هنگام فروش زعفران مقداری زردچوبه برای سنگین شدن وزن زعفران به آن اضافه می‌کنند اما زردچوبه نیز تنها رنگی زرد دارد و عطر و طعم آن بسیار متفاوت‌تر از زعفران است چرا که عطر آن تند و طعمش مانند زعفران شیرین نیست.
نوعی زعفران که در علفزارهای می‌روید و گیاهی هرز به شمار می‌رود و سمی است ممکن است با زعفران اشتباه گرفته شود.
این ادویه به قدری خاص است که هیچ جایگزینی برای آن وجود ندارد و تنها خودش می‌تواند جایگزین خودش باشد البته اگر تنها رنگ آن مدنظر باشد برخی افراد از زردچوبه به جای آن کمک می‌گیرند و یا رنگ غذاهایی که امروزه با استفاده از رنگهای مجاز خوراکی و یا اسانس‌های زعفران تولید می‌شوند.
کشاورزان برای تولید این محصول سختی‌های زیادی متحمل می‌شوند و اساس کار را در تولید زعفران تشکیل می‌دهند و رکن اصلی تولید محسوب می‌شوند اما بیشتر سود از فروش زعفران در اختیار فروشندگان و واسطه‌ها قرار می‌گیرد که برخی حتی در فروش زعفران تقلب می‌کنند با خرید از کشاورزان از آنها در جهت عرضه زعفران مرغوب حمایت کنیم.
خرید زعفران
برای خرید زعفران از فروشگاه‌ها هیچگاه در ویترین‌ها به دنبال آن نباشید چرا که اصولا به دلیل قیمت گران آن و جلوگیری از وسوسه شدن سارقان آنها را در محلی دور از دید عموم قرار می‌دهند.
در خرید زعفران، زعفران‌هایی که به صورت نخ موجود هستند را انتخاب کنید چرا که زعفران‌های پودر شده درصد تقلبی بودن آنها بالا است و همچنین در اثر ساییده شدن بو و طعم خود را تا حدودی از دست داده‌اند.
حجم زعفران‌هایی که اقدام به خرید آنها میکنیم اغلب اندک به نظر می‌رسد اما باید توجه کرد که مقدار بسیا بسیار ناچیزی از زعفران کارایی همیشگی خود را انجام خواهد داد.
خرید زعفران‌های نخی شکل و نگهداری از آنها به صورت حداکثر می‌تواند خاصیت آنها را تا ۶ ماه حفظ کند که این مدت زمان برای نگهداری زعفران‌های ساییده شده زیاد است چرا که آنها در اثر ساییده شدن به اندازه کافی طعم و عطر خود را از دست داده‌اند هرچند با گذشت زمان بیشتر طعم و عطر آن به مرور از بین می‌رود نگهداری از زعفران چه به صورت ساییده شده و پودر و چه به صورت نخی باید در ظرف‌های درب دار و در مکانی خنک و تاریک و به دور از نور آفتاب صورت گیرد.
زعفران‌های نخی شکل باید به رنگ قرمز و نارنجی باشند یعنی به این صورت که کل نخ‌ها قرمز و نوک آنها نارنجی باشد اگر قرمزی زعفران خوشرنگ نباشد و یا نوک آن نارنجی نباش نشان از این دارد که زعفران مورد نظر از طریق رنگ آمیزی و رنگهای مجاز خوراکی به این شکل درآمده و مرغوب نیست پس از خرید آن خودداری کنید.
برای آشنایی بیشتر با زعفران حتما مقاله انواع زعفران را در سایت زرچین مطالعه کنید .
در خرید زعفران دقت کنید هر محصولی که خیلی ارزان است و تفاوت قیمت زیادی بین قیمت یک فروشنده با فروشنده دیگر وجود دارد نشان دهنده تقلبی بودن و اصل نبودن آن است پس از خرید زعفران‌های خیلی ارزان خودداری کنید همچنین توجه داشته باشید که زعفران در موقع استفاده رنگ زرد دارد و زمان خرید هیچگاه نباید رنگ آن به کلی زرد باشد و تنها رگه‌هایی از رنگ زرد در آن به چشم بخورد.
شیرین بودن زعفران مربوط به بوی آن است یعنی زعفران باید دارای بوی شیرینی باشد نه طعم شیرین اگر نخ‌ها یا پودر زعفران را چشیدید و شیرین بود آن زعفران تقلبی است چرا که زعفران مرغوب و باکیفیت طعم خاصی ندارد و حتی مقداری هم به تلخی می‌زند.
تشخیص عطر زعفران در تشخیص اصل یا تقلبی بودن آن بسیار کاربردی است زعفران اصل ترکیبی از بوی یونجه شیرین و عسل است و تندتر بودن این بود نشان از تازه‌تر بودن زعفران دارد.
زعفران را بفشارید یا در کاغذ و یا روی پوست دست اگر لکه چربی مشاهده کردید تقلبی است زیرا افراد متقلب برای کسب سود بیشتر و افزایش وزن زعفران در برخی موارد به آن چربی اضافه می‌کنند زعفران اصل با فشردن به پودر تبدیل می‌شود و هیچگونه چربی از خود به جای نمی‌گذارد.
در هر خرید و فروش با قطع دست دلالان و افراد رابطی که بین کشاورز و خریدار فاصله می‌اندازند محصول با کیفیت و اصل و همچنین ارزان قیمت‌تر تهیه کنید این ارزان قیمت بودن به معنی تقلبی بودن آن نیست بلکه به دلیل حذف هزینه‌های حمل و نقل و انتقالی است که در این بین فروشندگان و رابط‌ها به قیمت محصول می‌افزایند که در صورت خرید از کشاورز این قیمت‌ها کسر خواهد شد و علاوه براین کشاورز هیچگاه برای کسب سود بیشتر با افزودن مواد دیگر به زعفران کیفیت محصول خود را پایین نمی‌آورد پس با خرید از کشاورزان با یک تیر دو نشان بزنید یعنی ارزان و باکیفیت خرید کنید.
طرز استفاده از زعفران
برای اینکه زعفران را مورد استفاده قرار دهید راه‌های زیادی وجود دارد و این راه‌ها بستگی به این دارد که شما می‌خواهید زعفران را با چه چیزی مخلوط و به آن بیفزایید.
ریشه ممتاز زعفران
برای به دست آوردن پودر ساییده شده زعفران ما نیاز به یک ماده به عنوان ساینده داریم این ماده می‌تواند نمک، شکر یا قند باشد که به دلیل طعم شیرین گونه زعفران بهترین گزینه انتخاب نمک یا شکر است زیرا طعم آن را دستخوش تغییر نمی‌کند چرا که اگر طعم زعفران تغییر کند دیگر آن مشتاقان قبل را نخواهد داشت پس برای اینکار نخ‌های زعفران با یک عدد حبه قند داخل یک ظرف یا هاون می‌کوبیم تا نخ‌ها به صورت کامل پودر شوند سپس مقداری آب داغ به آن اضافه میکنیم زیرا عامل اصلی رنگ دادن زعفران گرما است و دقایقی صبر میکنیم زعفران کم کم رنگ زرد خود را به آب هدیه می‌کند که شما میتوانید از آن در تهیه ته دیگ و برنج زعفرانی و یا خورش‌ها و شربت‌ها و شله زرد و چای زعفران و سایر غذاها و دسرها استفاده کنید.
افزودن زعفران به بستنی نیز می‌تواند طعم بی نظیر و بهشتی به بستنی منتقل کند بستنی‌های سنتی ایرانی که ترکیبی از زعفران و گل محمدی و خامه‌های منجمد روی آن هستند و خوردن آن در تابستان‌های گرم بی شک لذت خاصی به شما القا خواهد کرد.
چای زعفران: چای زعفران را هم میتوانید خودتان به صورت دست ساز تهیه کنید و هم آن را به صورت چای‌های کیسه‌ای خریداری کنید که عاری از هرگونه کافئین است و مخلوطی از چای سیاه و زعفران است برای تهیه چای زعفران دست ساز زعفران و چای و گلاب و هل را به آب جوش اضافه میکنیم و ده دقیقه به آن زمان می‌دهیم تا دم بکشد.
نگهداری از زعفران
زعفران نیز مانند هر ماده دیگری اگر به درستی از آن مراقبت نشود خاصیت و عطر و طعم خود را از دست خواهد داد برای جلوگیری از این امر باید زعفران را در ظروف در بسته‌ای نگه داشت که به دور از نور و رطوبت هستند البته به این نکته نیز توجه داشته باشید که زعفران ساییده شده زودتر از زعفرانی که ساییده نشده و به شکل نخ است تغییر عطر و طعم می‌دهد و در واقع خاصیت اولیه خود را از دست می‌دهد.
فواید زعفران
زعفران را می‌توان از جمله داروهای خانگی در طب سنتی قدیمی دانست که تاثیر آن بر بسیاری از بیماری‌ها انکار ناپذیر است این ماده خوشرنگ و خوش عطر فواید بسیار زیادی دارد که به معرفی و شرح هر کدام از آنها می‌پردازیم.
مبارزه با افسردگی و بی‌خوابی
عاملی که باعث می‌شود مصرف زعفران حس نشاط به ما ببخشد وجود کروسین و سافرانال در آن است که باعث کاهش استرس و تنظیم خواب می‌شود شدت اثرگذاری زعفران بر روی روحیه و درمان افسردگی به قدری است که می‌تواند جایگزین داروهایی همچون سروتونین و دوپامین و نوراپی نفرین در درمان افسردگی باشد. با توجه به موارد گفته شده زعفران نوعی آرامش دهنده اعصاب به شمار می‌رود که این خاصیت زعفران ارتباط مستقیم با این مسئله دارد که زعفران را به دلیل وجود سافرانال موجود در آن می‌توان به عنوان مسکن نیز استفاده کرد.
برای مطالعه بیشتر در مورد خواص زعفران میتوانید به وبسایت زرچین مراجعه کنید .
تقویت قدرت ذهن
زعفران تاثیر فوق العاده‌ای بر حافظه و بهبود عملکرد مغز دارد و در واقع می‌توان با مصرف روزانه ۳۰ میلی گرم از آن از بیماری‌های حافظه نظیر آلزایمر جلوگیری کرد و یا آن را بهبود بخشید چرا که می‌تواند به عنوان یک سیستم محافظتی در تامین خون کافی برای مغز موثر باشد و در واقع با خون رسانی به مغز عملکرد حافظه را بهبود می‌بخشد.
دوپینگ زعفران
ماده موجود در قسمت زرد رنگ نخ زعفران به قدری قوی است که با وجود اینکه مقدار کمی در هر زعفران از این رنگ وجود دارد اما همان مقدار ناچیز انرژی بالایی دارد و خوردن زعفران باعث رفع خستگی و افزایش انرژی می‌شود.
مقابله با سرطان
کاروتنوئیدها و آنتوسیانین‌ها می‌توانند رادیکال‌های آزاد موجود در بدن را باعث آسیب به بدن می‌شوند تخریب کنند این موادها در زعفران موجود هستند و از آنجایی که علت بیماری‌هایی نظیر سرطان و بیماری‌های قلبی و عروقی(زعفران باعث جذب مواد غذایی و داروها به سمت قلب و مانع رسوب تری گلیسیرید و کلسترول و چربی خون در عروق می‌شود و همچنین جریان خونسازی در بدن را قدرت می‌بخشد) عملکرد همین رادیکال‌های آزاد است مصرف زعفران می‌تواند از بروز سرطان پیشگیری کند چرا که عملکرد این رادیکال‌ها را مختل می‌کند همچنین تومورهای سرطانی توسط یک جزء شیمیایی مهار می‌شوند که باز هم این جزء در زعفران وجود دارد و آن کروسین است که عامل رنگ دهی زعفران است.
ضد درد
از جمله دردهایی که با مصرف زعفران کاهش می‌یابد درد پیش از قاعدگی است زیرا زعفران به صورت طبیعی خاصیت ضد درد دارد و استفاده از آن به صورت دمنوش در دوران قاعدگی می‌تواند به کاهش درد حاصل از قاعدگی منجر شود.
شفافیت پوست
استفاده از زعفران به منظور شفافیت پوست به دو روش می‌تواند انجام گیرد هم از طریق ماسک زعفران و هم از طریق مصرف خوراکی اما اگر این دو روش را باهم ترکیب کنید و به صورت مکمل یکدیگر استفاده کنید بی شک تاثیر چند برابر خواهد داشت دلیل تاثیر گذاری مصرف زعفران بر روی پوست به این خاطر است که با مصرف آن کبد سلامت خود را به دست می‌آورد و از آنجایی که مشکلات کبد به صورت مشکلات پوستی ظاهر می‌شود پس سلامت کبد پوست درخشانی به دنبال خواهد داشت همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی زعفران از پیری پوست جلوگیری می‌کند و روند آن را کند می‌کند از دیگر خاصیت‌های زعفران برای پوست می‌توان به نرم کنندگی پوست، سفیدی پوست، انعطاف پذیر شدن پوست و … اشاره کرد.
*طرز تهیه ماسک زعفران برای انواع پوست‌ها
پوست چرب(ماسک زعفران و ماست)
از ترکیب زعفران و ماست و آبلیمو حاصل می‌شود فقط توجه داشته باشید که تا زمانی که رنگ ماست به زرد تبدیل نشده از آن استفاده نکنید.
پوست نرمال(ماسک زعفران و توت فرنگی)
توت فرنگی له شده را با زعفران ترکیب میکنیم تا به صورت خمیری زرد رنگ درآید و سپس از آن استفاده میکنیم دلیل استفاده از توت فرنگی در این ماسک این است که توت فرنگی سرشار از ویتامین و پروتئین مفید برای پوست است.
پوست طبیعی(زعفران و آرد)
این ماسک از ترکیب زعفران و آرد و شیر به دست می‌آید اما باید توجه داشته باشید که رنگ زرد زعفران بین کل ترکیب پخش شود و سپس آن را برای از بین بردن آکنه و رفع کدر بودن پوست مورد استفاده قرار دهیم.
پوست خشک(زعفران و چوب صندل)
با افزودن زعفران به ترکیب شیر و پودر چوب زعفران این ماسک را درست کنید اما باید این ترکیب را بعد از یک ساعت از زمان آماده شدن آن استفاده کنید و برای تاثیرگذاری آن باید ۴۰ دقیقه آن را روی پوست قرار دهید.
توجه داشته باشید که در استفاده از همه ماسک‌های گفته شده برای شستشوی صورت بعد از برداشتن ماسک از آب سرد استفاده کنید.
استفاده از زعفران به طریقی دیگر نیز می‌تواند شفافیت پوست را تضمین کند و حتی آفتاب سوختگی را بهبود بخشد به این صورت که مقداری زعفران را به مدت ۲۴ ساعت در شیر پرچرب بخیسانیم و سپس آن را روی پوست بمالیم.
کنترل وزن
سروتونین ماده‌ای که کمبود آن در مغز پرخوری بیش از حد را به دنبال خواهد داشت اما زعفران سرشار از این ماده است پس با مصرف زعفران از اضافه وزن بیش از حد می‌توان جلوگیری کرد حتی استشمام بوی زعفران مغز شما را قادر به تولید سروتونین می‌کند.
هضم چربی‌های بدن توسط آنزیم لیپاز پانکراس صورت می‌گیرد که اگر عملکرد آنها مختل و مهار شود چربی‌ها هضم نشده و فرد احساس سیری می‌کند زعفران قدرت مهار این آنزیم‌ها را دارد همچنین سیتوکین‌های التهابی بدن نیز افزایش وزن را به دنبال خواهند داشت که نقش آنتی اکسیدانی زعفران این فرایند را نیز مهار می‌کند در نتیجه مصرف زعفران در لاغری و تنظیم وزن موثر است.
*شربت زعفران و تخم شربتی: ابتدا زعفران ساییده شده را در آب گرم می‌ریزیم تا رنگ آن به آب سرایت کند سپس به مقدار کافی آب خنک و تخم شربتی به آن اضافه میکنیم توجه داشته باشید به دلیل اینکه شکر و قند خاصیت کاهش وزن شربت زعفران را از بین می‌برند بهتر است هل یا گلاب را جایگزین آنها کنیم این شربت را سی دقیقه قبل از هر وعده غذایی بنوشید تا تأثیر آن را عینا مشاهده کنید.
*شیر زعفران: این معجون نیز مانند شربت زعفران در کاهش اشتها و لاغری موثر است نحوه تهیه آن به این صورت است که زعفران ساییده شده را همراه هل با شیر گرم ترکیب میکنیم اما برای مصرف آن صبر کنید تا زعفران به طور کامل رنگش را به شیر منتقل کنید.
درمان بیماری ام اس
لایه‌ای در مغز به نام میلین وجود دارد که وظیفه آن حفاظت از سلولهای مغزی است کروسین موجود در زعفران نیز سلولهای تولید کننده میلین را تحت حفاظت قرار می‌دهد فشارهای عصبی که باعث تصلب شراعین و نابودی میلین می‌شوند با مصرف زعفران کاهش می‌یابند و مجموعه این عوامل باعث درمان بیماری ام اس می‌شود.
تاثیر زعفران بر استخوان‌ها
مصرف زعفران به دلیل مواد موجود در زعفران جذب کلسیم در بدن را افزایش می‌دهد که این امر باعث محکم‌تر شدن و قدرتمندتر شدن استخوان‌ها می‌شوند.
افزایش سوخت و ساز بدن
زعفران از طریق رساندن اکسیژن به اندام‌ها گردش خون را افزایش می‌دهد که همین امر منجر به افزایش سوخت و ساز بدن می‌شود.
بهبود سرماخوردگی
ابتلا به سرماخوردگی به دلیل تضعیف سیستم ایمنی بدن است که ویتامین ث موجود در زعفران آن را تقویت می‌کند.
تقویت دستگاه تنفسی
مصرف زعفران سیستم تنفسی بدن را به دلیل اینکه آلرژی بسیار پایینی دارد تقویت می‌کند و در بهبود بیماری‌های تنفسی مانند آسم موثر است.
بهبود و پیشگیری از بیماری‌های گوارشی
بیماری‌های گوارشی عموما به دلیل تغییر طبع گرم به سرد صورت می‌گیرد با مصرف زعفران که طبعی گرم دارد بیماری‌های گوارشی را کاهش دهید و یا از آن جلوگیری کنید همچنین التهابات معده و عدم ثبات در آن باعث بروز مشکلاتی مانند یبوست، نفخ و زخم معده می‌شود که مصرف زعفران به دلیل خاصیت ضدالتهابی و آرام بخش بودن آن این مشکلات را درمان می‌کند.
با توجه به اینکه تولید زعفران در نقاط خاصی از ایران صورت می‌گیرد و همه مردم به کشاورزان برای خرید دسترسی ندارند ما برای رفاه حال شما عزیزان و دسترسی به زعفران اصل و مرغوب چاره‌ای اندیشیده‌ایم و آن خرید اینترنتی زعفران حاصل از دسترنج کشاورز زحمتکش است.
عوامل موثر بر قیمت زعفران
از آنجایی که زعفران یک محصول صادراتی است نوسانات نرخ بازار ارز می‌تواند بر قیمت آن تاثیرگذار باشد.
برای نقل و انتقال زعفران چه به خارج از کشور و چه از زمین و انبار کشاورز به محل فروش هزینه‌هایی باید پرداخت شود که با تغییر مقدار این هزینه‌ها قیمت زعفران نیز دستخوش تغییر می‌شود.
با بحران شرایط اقتصادی و کاهش درآمد مردم یا کاهش قدرت خرید مردم تقاضا برای خرید این محصول کاهش می‌یابد در نتیجه محصول کمتری به فروش می‌رسد و فروشنده برای جلوگیری از خسارات احتمالی ناشی از خرابی محصول ناچارا ممکن است قیمت را کاهش دهد.
جمع بندی نهایی
خلاصه مطالب گفته شده ما را به این نتیجه می‌رساند که برای خرید امن و مطمئن دو راه وجود دارد یکی آگاهی بالای ما نسبت به تشخیص اصالت محصول و دیگری شناخت فروشنده مورد اطمینان همانطور که گفتیم اگر زعفران مرغوب نباشد تمام فوایدی که در اینجا برای آن ذکر کردیم در آن وجود نخواهد داشت و علاوه بر این هزینه‌ای که بابت خرید آن پرداخت کردیم سوخت می‌شود یعنی از بین نمی‌رود در صورتی که ما محصول دلخواه را به دست نیاوردیم با خرید از کشاورزان حمایت خود را از آنها اعلام کنید و آنها مشتاق تولید بیشتر این محصول و چاشنی بی نظیر کنید چرا که با این کار سود حاصله از فروش این محصول به دست صاحب حقیقی و واقعی آن می‌رسد و شما نیز شاهد خرید زعفران تقلبی یا بی کیفیت نخواهید بود.
همچنین با خرید زعفران از زرچین علاوه بر حمایت از کشاورزان زحمت کش محصولی با کیفیت و قابل اطمینان را درب منزل تحویل بگیرید .
